2019 yılında başlayan ve günümüzde hala etkisini devam ettiren kovid-19 virüsünün yol açtığı pandemi her sosyal alanı etkilediği gibi iş dünyasını da etkiliyor. Son araştırmalara göre şuan da dünyanın hemen hemen her yerinde yöneticiler Büyük Değişim Hareketinin (The Great Reshuffle) iş dünyasına etkilerini tartışıyor. Dünya da birçok ülke de farkına varılsa da Türkiye perakende sektörü hala bu durumun farkında değil.
Pandeminin etkisi ile geçen yılın iş dünyasında en çok yankı uyandırmaya başlayan olayı Büyük İstifa Hareketiydi fakat bu dünyanın geldiği hali de göz önünde bulundurunca 2021 yılının sonlarına doğru Büyük Değişim halini aldı. İki kavramın farkını anlayamayanlar için uzmanlar bu durumu şöyle açıklıyor: Çalışanlar sadece istifa etmekle kalmadı devamında kariyerlerini sorgulamaya ve gelecekleri için tamamen farklı bir çizgi oluşturma eğilimine gittiler. Bu durumu yakından izleyen ve araştırmalar yapan Microsoft’un yaptığı araştırmalar neticesinde Büyük Değişim’in en çok etkilediği sektörler sağlık, perakende ve misafir ağırlama. Kargem Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Aydoğan, bu üç sektörün de kritik önem taşıdığını ifade ederek, perakende sektörü özelinde değişimin nedenlerini yorumladı.
Microsoft Word Trend Index verilerine göre dünya nüfusunun 1/4’ü ön saf çalışanı olarak görev alıyor ve bu insanlar küresel iş gücünün yüzde 80’ini oluşturuyorlar. Dünyadaki kuruluşların yüzde 88’i ön saflarda görev yapan kişileri istihdam ediyor. Hasan Aydoğan pandemi ile birlikte uzaktan çalışma biçiminin yeni normal haline geldiğini ve birçok kurumun farklı altyapılarla hibrit sisteme geçtikleri bu dönemde ön saf çalışanlarının kendikariyer planlamalarını sorgulamalarını çok normal olduğunu söyleyerek, Çalışma yaşamının ön saflarında olanlar için pandemi döneminde yaşanan çalışma sistemi değişimi bir kariyer miladı oldu. Özellikle karantina döneminde gözlediğimiz gibi, tıpkı sağlık çalışanları gibi mağazacılık çalışanları da risk alarak işlerinin başındaydı. Bugün tüm çalışanlar ve yönetim ekipleri hibrit düzene geçişi sorguluyor. Hibrit çalışamayacak olan mağaza çalışanlarının büyük değişime ayak uydurup kariyer değiştirme eğilimi ise sektörde yetenek yönetimi sıkıntısı doğurma riski taşıyor” dedi.
Yapılan Araştırmalara ve beklentilere göre küresel perakende sektörünün 2022 yılında 27 trilyon dolar büyüklüğüne geleceği düşünülüyor. Bu rakamın büyük bir kısmının fiziksel mağaza satışlarıyla gerçekleşeceği ön görülüyor. Bu nedenle son zamanlarda pandemi ile beraber daha da popülerleşen e-ticarete rağmen Aydoğan perakendecilerin mağazaya ve mağaza çalışanlarına yatırım yapmaktan vazgeçmemeleri gerektiğini düşünüyor. Yetenek yönetimine yapılan yatırımların kısa sürede geri dönüşünün alındığını belirten Aydoğan; perakendecilikte yetenek yönetiminin kendi dinamikleriyle değerlendirilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Büyük Değişim Hareketine sebep olan ve tetikleyen en büyük faktörün, çalışanın kendisine değer verilmediğini düşünmesi olduğunu söyleyen Hasan Aydoğan, kurumların yaşanan bu dalgadan en az zararla çıkmaları için sektöre yönelik tespitlerini şöyle sıraladı:
Esnek çalışmak, yeni neslin en önemli ihtiyacı. Pandemi ile tetiklenen esnek çalışma hakkından mahrum olan ön cephe çalışanları için özendirici sistemler ve çalışma koşulları sağlanmalı. “İş arayan milyonlarca insan var” düşüncesinden hızla uzaklaşılmalı.
Yeni nesil için “çalışmanın” para kazanmaktan öte anlamlar taşıdığının farkına varılmalı.
Çalışanları eğitmeye devam etmenin yanında yöneticilerin öğrenme gelişim hızının arttırılması gerekiyor. Dünyadaki değişimlerle hizalanamayan, çalışanlara gerektiği değeri vermeyen, dijital hıza ayak uyduramayan yöneticileri güncellemek zorundayız.
“Müşteri velinimetimizdir” ve çalışanlar da yüzde 100 müşterimizdir. Çalışanın iyi hissetmediği bir operasyon müşteri ilişkilerinde başarı sağlayamaz.
Hemen her araştırmada çalışanların liderlik problemleri yüzünden işlerinden ayrıldığını görüyoruz. Operasyonel liderlere yapılan yatırım acilen artırılmalı.
“Ücret ve yan haklar” konusunda özenli olunmalı. Ücret dağılımında insani koşulları ve adaleti sağlamak önemli. Adalet yoksa çalışan devir hızının yüksek olması kaçınılmaz.
Tuğrul Sırakaya